Pies moim życiem

Padaczka u psa. Jak diagnozować, jak leczyć?

Epilepsja, inaczej padaczka, choroba ośrodkowego układu nerwowego, charakteryzuje się powtarzalnymi atakami drgawek pojawiającymi się nagle. Przyczyny tej choroby nie zostały określone w sposób jednoznaczny. Istnieje hipoteza, że może być ona dziedziczna lub nabyta na skutek uszkodzenia tkanki nerwowej, nosówki lub zatrucia toksyną wydzielaną przez pasożyty. W jaki sposób wychwycić objawy zbliżającego się napadu padaczkowego? Jak rozpoznać i leczyć chorobę?
Padaczka bywa chorobą idiopatyczną, czyli taką której jednoznaczna przyczyna pozostaje nieznana. Choroba pojawia się niezależnie od wieku zwierzęcia, przybierając różną postać i częstotliwość. Istnieje również padaczka wtórna, będąca następstwem zmian w mózgu wywołanych np. urazem, zakażeniem lub chorobą nowotworową. Atak choroby składa się z trzech faz: zwiastunowej, właściwej i końcowej.

Padaczka u psa – trzy fazy ataku

Faza zwiastunowa, tzw. aura, pojawia się na kilka godzin lub minut przed atakiem głównym. Pies zaczyna zachowywać się inaczej niż zwykle, bywa niespokojny, kręci się w kółko. Może być pobudzony i natarczywiej niż zazwyczaj szukać kontaktu z właścicielem, albo odwrotnie, „zaszyć się” w kącie, nie reagując na zawołania.

Bezpośrednio po fazie zwiastunowej następuje faza właściwego napadu. Mały atak padaczkowy (petit mal) trwa krótko, a jego objawy są lekkie. Pies pozostaje przytomny, czasem wykonuje ruchy przypominające łapanie pyskiem muchy. Podczas małego ataku padaczkowego zwierzę może sprawiać wrażenie nieobecnego i nie reagować na otoczenie. Petit mal mija szybko, a pies zaczyna zachowywać się zwyczajnie. Dużo gwałtowniej przebiega duży atak padaczkowy (grand mal). Pies podczas ataku traci przytomność, co łączy się z silnym skurczem mięśni całego ciała. Atakowi towarzyszą również drgawki i nieskoordynowane ruchy łap. Pies może wydawać różne dźwięki albo kłapać zębami. Do zakończenia napadu padaczkowego nie ma z nim kontaktu.

W fazie końcowej, w zależności od siły ataku właściwego, występują różne objawy. Jeśli wcześniej miał miejsce mały atak, pies jest przez krótki czas jedynie lekko oszołomiony i osłabiony. W przypadku dużego ataku, faza końcowa może przeciągnąć się nawet do kilku dni. Bezpośrednio po ustąpieniu grand mal zwierzę jest osłabione i miewa kłopoty z poruszaniem się oraz mimowolnym oddawaniem kału i moczu. W trzeciej fazie ataku dochodzi niekiedy do zaburzeń łaknienia i pragnienia objawiających się niechęcią do przyjmowania pokarmu i wody. W tym czasie zdarzają się również przejściowe powikłania ze strony układu nerwowego, np. ślepota lub niedowład kończyn.

Leczenie psiej epilepsji

Padaczka u psów leczona jest objawowo ze względu na częstą niemożność jednoznacznego określenia przyczyn. Nie każdy pojedynczy atak padaczki stanowi przesłankę do podjęcia leczenia. Wskazaniem do terapii przeciwpadaczkowej jest występowanie napadów częściej niż co 3-4 tygodnie lub gdy w odstępach około dwumiesięcznych następuje seria napadów wielokrotnych, pojawiających się co 1-2 dni. Wskazaniem do podjęcia leczenia jest również towarzysząca chorobie agresja i ataki trwające dłużej niż 5-10 minut. Leczenie podejmowane jest też w stanach padaczkowych, w których pomiędzy dużymi napadami nie występuje odzyskanie przytomności lub gdy atak trwa dłużej niż 30 minut.

W leczeniu padaczki stosowane sa leki przeciwzapalne. Każdy przypadek jest traktowany indywidualnie, ponieważ nie tylko poszczególne rasy, ale i jednostki w obrębie jednej rasy reagują odmiennie na taką samą dawkę konkretnego leku. Leczenie jest utrudnione ze względu na możliwość występowania skutków ubocznych, oraz pojawiające się uodpornienie na dany lek. Jeśli u zwierzęcia przyjmującego leki przez kilka miesięcy nie pojawiają się ataki padaczkowe, można rozważyć stopniową redukcję dawek. W leczeniu padaczki u psów stosuje się barbiturany, benzodiazepiny, pochodne hydantoiny, kwasu walproinowego i kwasu bursztynowego. Wśród działań niepożądanych leków przeciwpadaczkowych wymienić można widoczny spadek aktywności, osowiałość czy osłabioną koordynację ciała.

Psy, u których rozpoznana została epilepsja nie powinny zostać dopuszczone do dalszej hodowli ze względu na ryzyko dziedziczności. Do ras obciążonych ryzykiem wystąpienia padaczki zaliczają się między innymi: owczarki collie, owczarki belgijskie, owczarki niemieckie, labrador retrievery, berneńskie psy pasterskie, malamuty, husky, jamniki.

W przypadku, kiedy do napadu dochodzi w obecności właściciela, należy usunąć z otoczenia przedmioty, o które pies może się skaleczyć lub uderzyć (np. krzesło) oraz uważnie obserwować jego zachowanie. Jeśli miał miejsce mały atak, dobrze jest odczekać jakiś czas, aż pies odzyska siły i udać się do lekarza weterynarii. W sytuacji, kiedy podejrzewa się wystąpienie stanu padaczkowego, należy jak najszybciej powiadomić lekarza weterynarii, gdyż stanowi ona zagrożenie dla życia zwierzęcia.
Po zdiagnozowaniu padaczki, w sytuacji kiedy został ustalony rodzaj i dawkowanie leków, nawet jeśli ustaną ataki padaczkowe, nie należy na własną rękę ich odstawiać.